Zadania z zakresu zagospodarowania przestrzennego i budownictwa realizowane są w referatach Wydziału Urbanistyki i Architektury.
Realizacja wszelkich inwestycji na terenie, na którym obowiązują ustalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego muszą być zgodne z tymi ustaleniami.
Referat ds. planowania przestrzennego zajmuje się głównie zadaniami związanymi ze sporządzaniem i zmianami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta, a także przygotowaniem analiz przestrzennych, lokalnej uchwały krajobrazowej i innych opracowań z zakresu urbanistyki.
Obecnie w obszarze Gorzowa Wlkp. planami miejscowymi objęte jest 54% powierzchni miasta (stan na dzień 20.01.2016).
Referat ds. określania warunków zabudowy przede wszystkim wydaje decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na obszarach pozbawionych obowiązujących planów miejscowych. Postępowanie dotyczące ustalenia warunków zabudowy w drodze decyzji jest pierwszym etapem inwestycyjnym, którego istotą jest przesądzenie o możliwości realizacji planowanej inwestycji oraz określenie warunków, wynikających z przepisów prawa. Wydawane są także opinie, zaświadczenia, wypisy i wyrysy z planów miejscowych.
Natomiast referat ds. architektury i budownictwa wydaje decyzje o pozwoleniu na budowę upoważniające do rozpoczęcia robót budowlanych i rozstrzygające o przyjętych rozwiązaniach techniczno-budowlanych, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Ponadto wydaje zaświadczenia, opinie oraz przyjmuje zgłoszenia robót budowlanych nieobjętych uzyskaniem pozwolenia na budowę.